Malign deri tümörleri (MDT)’ nin görülme sıklığı yaşla beraber artmaktadır. Dolayısıyla etkin korunma ve tedavi yöntemleri bulunması ge- rekmektedir. Geriatrik bireylerde en sık görülen MDT bazal hücreli karsinom (BHK), skuamöz hücreli karsinom (SHK) ve malign melanom (MM)’dur.1-3 Yaşlı bireylerde MDT’nin klinik ve histopatolojik karakteristikleri genel popülasyona göre farklılık gösterebilmektedir. BHK/SHK oranının yaşlı bi- reylerde topluma göre azaldığı bildirilmiştir. Ayrıca geriatrik bireylerde MDT’ne bağlı morbidite genel popülasyona göre artmış ve daha agresif seyretmektedir. MDT en sık baş ve boyun bölgesinde görülmesine rağmen alt ekstremiteler topluma oranla yaşlılarda daha sık rastlanan bir bölgedir.
MDT içinde en sık BHK, ikinci sıklıkta ise SHK görülmektedir. BHK daha çok baş ve boyun bölgesinde pembe ya da deri renginde kenarları kalkık papül ya da plakla karakterizedir (Resim 1). Üzerinde nekroz, ülser ya da krutlanma olabilir. Yüzeyel, multifokal, nodüler, morfeaform/infiltratif ve bazoskuamöz olmak üzere çeşitli alttipleri mevcuttur. En sık nodüler tip görülür. Metastaz çok nadir olup ge- nellikle lokal hasara yol açar. Tedavisi cerrahi eksizyondur. Özellikle baş ve boyun bölgesindeki tümörlerde, büyük ya da rekürren tümörlerde invazyon riski nedeni ile Mohs cerrahisi (mikroskopla kontrollü cerrahi) önerilmektedir. Geriatrik hasta- larda Mohs cerrahisinin güvenli ve etkili olduğu bilindiğinden uygulanabilen merkezlerde tedavi seçeneği olmalıdır.
Küçük ve yüzeyel lezyonlarda topikal florourasil, imiquimod, kriyoterapi, elektrodiseksiyon ya da fotodinamik terapi verilebilir. İleri hastalıkta rad- yoterapi ya da vismodegib uygulanabilir.
SHK genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde pembe ya da deri renginde papül ya da nodüllerle karakterizedir. Görünümleri değişebilir. Üzerinde kabuk- lanma, ülserasyon, krutlanma ve boynuzlaşma görülebilir.5 Aktinik keratoz (AK) SHK öncülü olup te- davi edilmediğinde SHK’e dönüşebilmektedir. SHK sık- lığı geriatrik bireylerde arttığından bu hastalarda AK lezyonlarının etkin biçimde tedavi edilmesi önerilmek- tedir.4,5 SHK metastaz potansiyeline sahip olup tedavi edilmediğinde yüksek mortalite ve morbidite ile ilişkili- dir. Asıl tedavi total eksizyon olup ileri hastalıkta rad- yoterapi verilebilmektedir.
MM BHK ve SHK’e göre daha az sıklıkta görül- mekle beraber deri kanseri ile ilişkili ölümler içinde en sık rastlanan nedendir. Kişisel ya da ailede melanoma öyküsünün bulunması, geçirilmiş bülle seyreden güneş yanığı ve açık tenli olma MM için risk faktörleridir. Erken evrede yakalandığında tedavisi mümkün oldu- ğundan kişinin kendisi ve aile hekimi tarafından şüp- heli lezyonların (ABCD kriterleri; asimetrik, düzensiz sınırlı, içinde faklı renkler bulunduran, 6 mm üzerinde) takibi önemlidir. Ayrıca tüm riskli lezyonların derma- tologlar tarafından incelenmesi önerilmektedir Der- moskopi pigmente lezyonların yüksek riskli olup olmadığının incelenmesinde yardımcı bir araçtır. Lezyonlarda tanımlanmış bazı özel bulguların olması melanom riskini belirlemektedir. Dermoskopi ile MM tanısı konulamayacağı ve kesin tanı için histopatolojik inceleme gerektiği unutulmamalıdır. Son yıllarda MM dışında BHK ve SHK gibi diğer MDT’lerinde de tanıya yardımcı olabilecek dermoskopik kriterler tanımlan- mıştır. Histopatoloji ile tanısı kesinleştirilmiş ve derin- liği belirlenmiş MM olgularında hastalığın yaygınlığının belirlenmesi için hastanın şikayetine göre ileri tetkik yapılmaktadır (göğüs grafisi, tomografi vb). 1 mm’den kalın MM olgularında sentinel lenf nodu bi- yopsisi önerilmektedir. Laktat dehidrogenaz (LDH) se- viyesi rekürrens ya da ileri hastalık durumlarında yol gösterici olabilmektedir. MM’ların çeşitli histolopato- lojik alt tipleri mevcut olup en sık yüzeyel yayılan tip görülür. Nodüler tip invazif seyretmektedir. Lentigo maligna daha çok yaşlı bireylerin baş ve boyun bölge- sinde geniş ve yüzeyel lezyonlar şeklinde görülmekte- dir. Akral lentijinöz melanoma palmoplantar bölgede görülen özel bir melanoma türüdür. MM tedavisinde primer tümör kalınlığa göre uygun sınırlarla eksize edilmelidir. Lenf nodu metastazı olan hastalarda inter- feron alfa 2b tedavisi verilmektedir. İleri hasta